TEİ-TF6000, TUSAŞ Motor Sanayii (TEİ) tarafından, firmanın öz kaynakları ile geliştirilen bir turbofan motordur. Ürettiği kuru itki gücü 6000 lbf olan milli turbofan motor, Türkiye’nin bu alandaki ihtiyaçlarını gidermek amacıyla başlatılmıştır. Ayrıca TEİ-TF6000, Milli Muharip Uçak‘ın (MMU) motoruna giden yolda önemli bir teknoloji ve tecrübe kazanımı olarak görülmektedir.
TEİ-TF6000 Turbofan Motoru ve TF6000‘in çekirdeği üzerinden geliştirilebilecek olan çeşitli motorlar;
- İş Jetleri
- Jet Eğitim Uçakları
- Bölgesel Yolcu Uçakları
- Kargo Uçakları
- İnsansız Muharip Hava Araçları
- Enerji Santralleri
- 10 Ton Sınıfı Helikopterler
- Hücumbotlar gibi birçok platformda kullanılabilecek.
TEİ-TF6000 Turbofan Motoru, kuru olarak 6000 lbf itki üretirken art yakıcı (afterburner) ile birlikte bu değer 10.000 lbf’ye kadar yükseltilebilmektedir. Art yakıcı ile güç verdiği platformun süpersonik hızlara ulaşabilmesini sağlayacak olan TEİ-TF6000, Türkiye’nin ilk milli turbofan motoru olma özelliğine sahip. (Bkz; TEİ-TJ300 Turbojet Motoru)
TEİ-TF6000 Turbofan Motor projesi ile ülkemizde ilk kez turbofan motoru, değişken sabit kanatlı kompresör, fan modülü, akış karıştırıcı egzoz, aksesuar alt sistemleri, art yakıcı (afterburner) tasarımı, geliştirilmesi ve imalatı aşamalarını gerçekleştirerek ülkemize kritik ve yüksek teknolojinin, tecrübeli insan gücünün ve yan sanayii firmalarının kazandırılması, TUSAŞ Motor Sanayii (TEİ) tarafından hedeflenmektedir.
Contents
TEİ-TF6000 Prototip İmalat Aşamasında
TEİ-TF6000 Turbofan Motoru, TUSAŞ Motor Sanayii mühendisleri tarafından 2 yıl gibi çok kısa bir süre içerisinde tasarlanmıştır. Nitelikli insan gücü, tasarım kabiliyetleri, tecrübesi, metalürji birikimi ve üretim kabiliyetleri her geçen gün artan TEİ, kısa bir süre içerisinde tasarladığı turbofan motor projesinde prototip imalat aşamasına gelmiştir.
TEİ-TF6000 Turbofan Motorunun bazı milli hava araçlarında kullanılacağı tahmin edilmektedir. Ayrıca yakında prototip imalatı bitip testleri başlayacak olan yerli turbofan motorun daha gelişmiş modellerinin de üretilebileceği değerlendirilmektedir. (Bkz; Hürkuş’tan bir ihracat başarısı daha)
TEİ-TF6000, Bayraktar Kızılelma’da Kullanılabilecek
TEİ-TF6000 Turbofan Motoru, Muharip İnsansız Uçak Sistemi (MİUS) olarak da bilinen yerli savaş uçağı Bayraktar Kızılelma’da da kullanılabilecek. Firmalardan bu yönde resmi bir açıklama gelmemesine karşın TF-6000‘in MİUS için yeterli kapasiteye sahip olduğu bilinmektedir. Daha önce hazırladığımız “MİUS-A ve MİUS-B iki farklı motor ile üretilecek” haberimizde Bayraktar Kızılelma’nın “A” modelinde AI-25TLT, “B” modelinde ise AI-322F motorunun kullanılacağından bahsetmiştik.
TF-6000 Turbofan Motorunun, MİUS-B için Ukrayna’dan tedarik edilmesi planlanan AI-322F ile benzer ama daha yüksek bir itki gücüne sahip olması nedeniyle MİUS-B’nin yerli motor ile üretilebileceği değerlendirilmektedir.
TEİ-TF6000 Özellikleri
| Kuru itki | 6.000 lbf |
| Islak itki (Afterburner / Art Yakıcı) | 10.000 lbf |
| By-pass Ratio (SLS, ISA) | 1,08 |
| Kompresör | 6 stage axial |
| Türbin | 1 stage HPT – 1 stage LPT |
| Fan | 2 stage axial |
| Yanma Odası | Through Flow |
| Uzunluk | 2250 mm |
| Yükseklik | 1100 mm |
| Genişlik | 860 mm |
| Özgül Yakıt Tüketimi (lbf/lbs.h) | 0,70 |
