Daha önce Türkiye’nin Turbojet Motor Çalışmaları yazımızda da belirttiğimiz gibi motor yapmak kolay bir iş değildir. Havacılık motoru yapmak zaten zorken bir Turbofan motor yapabilmek ise her ülkenin harcı değilidir. Muharip bir hava aracı için yerli bir Turbofan motor geliştirmek isteyen ülkeler yüksek teknolojili üretim hatlarına sahip olmak, tasarım ve üretim konusunda deneyimli personeller yetiştirmek ve malzeme biliminde olağanüstü bir yol almak zorundadır.
Hal böyle olunca da doğal olarak uzun yıllar ve büyük bütçeler önemli bir gerçek halini alıyor. Uzun yıllardır motor çalışmalarını sürdüren Türkiye ise Turboprop, Turboşaft ve Turbojet motorlar konusunda ciddi bir ilerleme kaydedip bazı kritik virajları aşsada Turbofan motorlar konusunda hala ciddi bir ilerleme kaydedemedi. Hala elle tutulur bir Turbofan motorumuz olmasada bu konuda önemli çalışmalar mevcut. Milli Muharip Uçak’ın motorunu üretmek üzere kurulan TRMotor Güç Sistemleri San. A.Ş. bu konuda atılmış en büyük atılımlardan biri.
Milli Muharip Uçak başta olmak üzere hava platformlarına özgün motorlar geliştirmek için kurulan TRMotor Güç Sistemleri San. A.Ş., yeni nesil motor teknolojileri alanında tasarımdan sertifikasyon sürecine kadar her aşamada yer almayı hedeflemekte. 20 Nisan 2017 tarihinde %100 SSB’ye ait olan SSTEK A.Ş tarafından kurulmuştur. Şirketin %55’i BMC Power Motor ve Kontrol Teknolojileri A.Ş’ye, %35’i TEİ’ye ,geri kalan %10’luk kısmı ise SSTEK A.Ş’ye aittir.
TRMotor Güç Sistemleri San. A.Ş., Özgün Turbofan Programı ile başladığı çalışmalardan elde edeceği kabiliyet ve teknik yetkinlik ile gelecekte ülkemizde geliştirilecek olan birçok hava aracına uygun bir ürün yelpazesi oluşturacak. Türkiye’nin uçak motoru ihtiyacının yerli sermaye ile karşılanması için yeni nesil motor tasarımı ve geliştirilmesi çalışmaları sürmektedir.
MMU’nun Turbofan Motoru Hakkındaki Gelişmeler
TRMotor Güç Sistemleri San. A.Ş. Genel Müdürü Osman Dur, Milli Muharip Uçak için geliştirme faaliyetleri devam eden motor projesi hakkında çok önemli bilgler verdi. 80 kadar mühendisin görev aldığı yerli ve milli motor projesiyle ilgili konuşan Dur, “2026-2027 gibi motorumuzda ilk çalıştırmayı sağlayacağız. Daha sonra da test çalışmaları başlayacak. 2029 gibi Milli Muharip Uçağımız yerli motorumuzla uçacak. Şu anda TR Motor dünyadaki yetişmiş beyinleri, ülke içerisinde bu sektörde olan insanları, akademik camiada bu konuda araştırma yapan bilim adamlarını ve üniversite gençliğini bu alana yönlendirmek adına ciddi anlamda çalışmalar yapmaya başladı.” şeklinde konuştu.
Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB)
Milli Muharip Uçak için motor ihtiyacının karşılanması maksadıyla Başkanlığımız tarafından çeşitli faaliyetler yürütülmekle birlikte henüz projesi başlatılmamıştır. Söz konusu kapsamda motor için yurt içi ve yurt dışı imkan ve kabiliyetler değerlendirilmekte, yüklenici adayı ve teknik destek sağlayıcı/teknik danışman adayı şirket ve organizasyonlar ile müzakereler yürütülmekte, teknik ve idari planlamalar yapılmaktadır. Bu kapsamda bir proje başlatılması durumunda gerekli platformlarda kamuoyu bilgilendirmesi yapılacaktır.
