Sınıflarına göre İHA’ların görevleri ve genel özellikleri

Mini İHA’lar (İnsan, tarafından taşınabilen)

Sivil olarak kullanılabilen droneler ile aynı mantıklar çalışır. Döner ya da sabit kanatlı, küçük ve kullanımı kolay olan bu İHA’ların amaçlarından biri de gözetlemedir. Kurularak ya da iki elle fırlatılanlarından cebinizde taşıyabileceklerinize kadar pek çok farklı boyutlarda olabilirler. Ayrıca çok küçük boyutlarda mikro İHA olarak bilinen türleri de vardır ve bunlar az yükseklikte ve kısa mesafede başarılı görüntü aktarımı sağlarlar.

Kamikaze İHA’lar

Üzerinde bulunan harp başlıkları ile hedefe doğru intihar dalışı yaparak zarar vermeyi amaçlar. Bu konuya daha detaylı olarak şu yazıda değinmiştik. (Bkz; KAMİKAZE İHA’LAR | KARGU, ALPAGU …)

Taktik İHA’lar

İç güvenlik, sınır gözetleme gibi amaçlara yönelik üretilmişlerdir. Küçük, ucuz ve üretimleri kolaydır. Ülkemizin ve şu anda bu sınıfta dünyanın en etkili İHA’larından biri olan Bayraktar TB-2’yi örnek olarak verebiliriz.

Türkiye’nin yaptığı operasyonlarla bu araçların doğru destekle çok etkili silahlar olabileceğine şahit olduk. Muharip olarak kendi başına pek bir etkisi olmayan bu İHA’ların sürü şeklinde çok sayıda saldırmaları ve doğru istihbarat, elektronik destekle gelişmiş ve katmanlı hava savunmaya sahip olmayan orduların başını oldukça ağrıttı ve ağrıtabilir.

MALE (Medium altitude long endurance) “Orta irtifa uzun havada kalış” Sınıfı İHA’lar

Taktik ihalara göre daha ağır ve daha yüksek servis tavanına sahiptirler. Genelde taktik iİHA’ların yaptığı işi daha fazla taşıma kapasiteleri ve daha yüksek irtifaları ile yaparlar. Taarruz özellikleri daha gelişmiştir, daha fazla mühimmat taşıyabilirler ve genel olarak havada kalış süreleri de fazladır. Ülkemizdeki Anka, Aksungur ve Akıncı İHA’ları bu sınıfa örnektir.

HALE (High Altitude Long Endurance) “Uzun irtifa yüksek havada kalış” sınıfı

Dünyada çok fazla örneği bulunmayan bu İHA’lar yüksek irtifada uzun menzilli görevleri yerine getirirler. Northrop Grumman RQ-4 Global Hawk örneğini verebiliriz. Binlerce km menzile ulaşan çok uzun kanatlı bu İHA’ların taarruzi görevlerden çok istihbari veri toplama işlerini yaparlar. Bu sınıfta güneş enerjisi ile çalışan aylarca havada kalabilecek bazı iha projeleri de bulunuyor ve bunlar daha çok askeri amaçlar için değil bilimsel çalışmalar için geliştiriliyor.

Jet muharip İHA’lar (İnsansız Muharip Hava Araçları (İMHA/UCAV))

Daha fazla güç, hız ve taarruzi etki yaratırlar. Maliyet artar ama etki de aynı oranda artar. Taktik ve Male İHA’ların düzensiz ve gelişmemiş ordulara karşı yarattığı etkileri, düzenli ve gelişmiş ordulara karşı yapabilirler. Stealth teknolojisi ile 5.nesil uçaklarla beraber görev yapabilirler.

Pilotsuz oldukları için normal jetlerde yapılamayan (G kuvveti) çok keskin manevraları yapabileceklerinden, birlikte uçtukları insanlı uçaklar için yem olabilirler. Tehlikeli olan görevlerde pilot kaybı ihtimali olmadan tehlikeli yerlerde çeşitli istihbari, taarruzi faaliyetlerde bulunabilirler. (Bkz; BAYKAR’IN İNSANSIZ SAVAŞ UÇAĞI PROJESİ BAYRAKTAR MİUS)

Ülkemizde BAYKAR MİUS ve TUSAŞ Göksungur projeleri bulunmaktadır. Bu firmalarının diğer İHA’larındaki etkinliği ve başarıyı yakalayabilirler ise Türkiye’yi İHA teknolojisi alanında en etkili ülkelerden biri haline getirebilir.