Süperkavitasyon Torpidosu Nedir?

Torpido saldırıları, tüm su üstü gemilerin (kruvazör, destroyer, fırkateyn, korvet vb.) her zaman en büyük kâbusu olmuştur. Çünkü hava savunma kabiliyetine sahip bir muhribi etkisiz hale getirmek için bir düzine güdümlü mermi fırlatılması gerekirken, aynı muhribi denizin karanlığına gömmek için genellikle tek bir torpido yeterli olur. Özellikle görev grubu tarafından korunan bir yüksek değerli birliğe (uçak gemisi, LHD, büyük tanker vb.) karşı torpido/ denizaltı tehdidi varsa; karar vericiler, tehlike geçene/ yok edilene kadar gözlerini başka yöne çeviremezler. Bu nedenle donanmalar tarih boyunca torpido tehdidini önlemek maksadıyla her zaman yeni teknolojiler ve taktikler geliştirmeye çalışmışlardır. Süperkavitasyon Torpidosu kavramının ortaya çıkmasıyla birlikte ise bu olay başka bir boyuta evrilmiştir.

Süperkavitasyon Torpidosu

Torpidolar savaş gemileri için zaten en üst seviyede tehdit teşkil ederken, bir de süperkavitasyon torpidolarının (ST) ortaya çıkması, “Torpido Karşı Tedbirleri” kavramını bambaşka bir boyuta taşımıştır. Rusya “VA-111 Shkval” süperkavitasyon torpidolarını geliştirdikten sonra, Rus bilim insanları bu üstün nitelikli silaha karşı savunma yapmanın asla mümkün olamayacağını belirttiler. Çünkü yüksek hızlı bu torpidolar teorik olarak, düşman denizaltı ve su üstü gemilerinin kendilerini savunmalarına fırsat vermeden onları imha edecektir. İran yaptığı çalışmalar sayesinde Rus süperkavitasyon torpidosunun başka bir versiyonunu geliştirmeyi başardı ve adını da “Hoot” koydu. Almanya’da, “Barracuda” adlı yerli süperkavitasyon torpidosununu geliştirdi. ABD’nin bir prototipi test ettiği bilinmesine rağmen, yakın zamanda harp sahasına hazır hale getirilemeyeceği değerlendiriliyor.

SÜPERKAVİTASYON NEDİR?

Süperkavitasyon, bir sıvının içinden geçen bir nesneyi kapsayacak kadar büyük bir gaz veya buhar kabarcığı oluşturmak için kavitasyon etkilerinin kullanılmasıdır. Bu da nesne üzerindeki yüzey sürtünmesini büyük ölçüde azaltır ve nesnenin çok yüksek hızlara çıkabilmesini sağlar. Süperkavitasyon özelliğine sahip bir nesnenin burun yapısında, kavitasyon kabarcığı üretmek için tasarlanmış özel bir kısım bulunur. Oluşan bu kabarcık, nesnenin başından sonuna kadar ilerler ve nesne ile sıvı arasındaki teması yani sürtünmeyi engeller.

SÜPERKAVİTASYON TORPİDOSU (ST) NEDİR?

Soğuk Savaş sırasında, Sovyetler Birliği ABD’nin deniz kuvvetlerindeki üstünlüğünü nötralize etmek için büyük ölçüde denizaltı filosuna güvendi. Bu nedenle ABD’nin devasa deniz gücüne tehdit oluşturmak ve böylece dengeyi sağlamak için, muhasıma savunma yapma şansı tanımayan/ engellenemez bir torpido geliştirme çabasına girişti. Bu çabaların bir sonucu olarak, Sovyetler Birliği 1977’de hizmete giren ilk ST, Shkval (‘Squall’)’ı geliştirdi. Shkval’ı özel kılan parça, suyu dışarı doğru saptıran ve süperkavitasyon baloncuğunun oluşmasını sağlayan yassı burun konisiydi.

Geleneksel bir 533mm torpido tüpü, klasik bir torpidoyu 50 knot (93 km/sa) süratle ateşleyebilmektedir. Shkval’ın katı yakıtlı iticisi (booster) ise fırlatmanın hemen ardından ateşlenerek torpidoyu kavitasyon süratine (yaklaşık 200 knot/ 370 km/sa) eriştirir. Shkval bu sürat ile güdüm kısmına kadar ilerler. Güdüm safhasında ayrıca hidro-jet itici (sustainer) tarafından ortaya çıkarılan muazzam bir güç, son vuruşu yapmak için devreye girer. Teknik açıdan incelendiğinde, Süperkavitasyon Torpidosu geliştirmek oldukça zordur. Torpidonun parçaları sadece baloncuğa dokunmalı, su ile kesinlikle temas etmemelidir. Aksi taktirde suya dokunan tüm parçalar yüksek hız sebebiyle anında parçalanacaktır.

ST’ler her ne kadar durdurulamaz silahlar gibi görünse de, tasarımı sebebiyle sahip olduğu bazı kısıtlamalar da söz konusu olmaktadır;
  • Torpidoyu kontrol etmek çok zordur. Torpidonun yüksek sürati sadece küçük açılı dönüşlere izin verir. Torpido keskin manevralar yapamamaktadır.
  • Suya karşı yapılan yüksek hızda itme ve kavitasyon hareketleri, enerji kullanımı açısından son derece verimsizdir. Bu da menzilin kısalması anlamına gelmektedir. Örneğin Shkval’ın menzili yaklaşık 9 mildir. Modern torpidoların menzili ortalama olarak bu değerin 3 katıdır.
  • ST’ler, hızlı hareket etmek ve gerekli manevra kontrollerini sağlamak maksadıyla çok fazla çaba harcadığı için, genellikle daha küçük bir harp başlığı taşırlar. Ancak geleneksel ağır torpidoların yaklaşık 2 / 3’ü kadar bir savaş başlığı taşıyabilmektedirler.
  • ST’ler, süperkavitasyon hızına ulaşmak ve onu idame etmek için itici roketler (booster ve sustainer) kullanırlar. Ancak sualtında bir roketin ateşlenmesi muazzam bir gürültü oluşturur. Sonara sahip herhangi bir gemi, bu sesin kaynağını net bir şekilde algılayacak ve süratle sesin geldiği mevkiyi saptayacaktır. Bu da hedefin anında torpido karşı tedbirlerini başlatmasına izin verecektir. Bu durumdan daha kötüsü ise muhasım suüstü ve hava unsurları denizaltının yerini tespit etmiş olacaklar ve denizaltının en büyük avantajı olan gizlilik ortadan kalkmış olacaktır.
  • Çok hızlı hareket eden ST’ler neredeyse tamamen kördür. Atalatsel seyir/ güdüm sistemine (INS) güvenerek, atılmadan önce kendisine bildirilen rotayı korumalıdır. ST’ler hedefe ulaşana kadar, fırlatıcı denizaltı ile ince bir tel vasıtasıyla iletişim kurabilir. Ancak bu ince telin, yüksek sürat sebebiyle kopma tehlikesi her zaman mevcuttur. Süperkavitasyon süratinde hareket eden kör bir torpido, fırlatıcı denizaltı içinde büyük bir tehdit teşkil edebilir.

DONANMALAR ST’LARINDAN KORKMALI MI?

Her şeyden önce, elimizde ne kadar verimli çalıştıklarına dair yeterli bilimsel kanıt bulunmamaktadır. Ayrıca ST’ler için günümüzde kendini ispat etmiş bir güdüm sistemi geliştirilememiştir. Basitçe söylemek gerekirse, 35-40 yıldır savaşa hazır olduğu söylense de, ST’ler henüz gerçek bir savaş ortamında yeteneklerini kanıtlamamıştır. ST’lere karşı savunma işlemleri, çok zor olsa da imkansız değildir. ST’lere karşı savunmanın en iyi yolu, tehdit denizaltının Torpido Tehlike Sahasına (Torpedo Danger Zone) girmesine asla müsaade etmemektir. Bunu gerçekleştirmek çok zor olsa da, suüstü, hava ve sualtı platformları koordineli hareket ederek bunu mümkün olduğunca sağlamalıdır.

ST saldırısına maruz kalmış savaş gemisinin, torpido karşı tedbirlerini uygulamak ve torpido rotasından çıkmak için yaklaşık 2 dakika süresi vardır. 30 knot süratle hareket eden bir suüstü gemisi; 2 dakika süresince saniyede yaklaşık 15 metre ilerleyerek ve keskin dönüşler yaparak torpido rotasından 1,8 km kadar uzağa gidebilir (Geminin 1 saniyede ilerleyeceği mesafe= Knot cinsinden gemi sürati / 2). Torpido karşı tedbirlerinin ve aldatma torpidolarının ST’lere karşı etkinliği de hala tam olarak bilinmemektedir.

Süperkavitasyon Torpidosu ALANINDA MEYDANA GELEN SON GELİŞMELER NELERDİR?

Rus Shkval’ın geliştirilmesinden sonra, süperkavitasyon teknolojisinin sualtı silahlarına uygulanması, diğer ülkelerin (özellikle ABD) zihnini uzun süre meşgul etti. Nasıl geliştiği tartışmalı olsa da, İran “Hoot” isimli ST’nu üretti (Mesafe: 6 deniz mili, Hız: 180 Knot) ve 2006 yılında Great Prophet (Büyük Peygamber) tatbikatında hareketsiz bir hedefe ateşleyerek test etti. Superkavitierender Unterwasserlaufkörper (eski adıyla Barracuda), Alman silah şirketi Diehl BGT Defense’in Alman Donanması ile işbirliği içinde bir Süperkavitasyon Torpidosu geliştirme projesiydi. Sualtı hedeflerinin yakın mesafeli savunması için geliştirilen prototip 2005 yılında açıklandı, ancak hiçbir zaman geliştirme ve tedarik etme sürecine girilmedi. Yine ABD’nin de bu konudaki çabaları prototipin ötesine geçemedi.

Peki Rusya Süperkavitasyon Torpidosu Şkval’ı geliştirdikten sonra çalışmalarını bıraktı mı dersiniz?

Tabii ki hayır. Rusya, muhtemelen Shkval’ın zayıf yönlerini gideren Khishchnik (Predator-Yırtıcı Hayvan) adında yeni bir Süperkavitasyon Torpidosu geliştirme çabalarına devam ediyor. Rus askeri analistleri Ekim 2016’da, bir grup Rus tasarımcının Skhval’ın yerini almak üzere tamamen yeni bir yüksek hızlı torpido üzerinde çalıştığını bildirdi. Ruslar daha önce her yerde övünerek bahsettikleri süper silahlarının aksine, bu sefer Khishchnik hakkında çok sessiz duruyorlar. Şuan için sadece Khishchnik’ın havacılık teknolojisinde uzmanlaşmış Elektropribor tasarım bürosu tarafından geliştirildiği bilinmektedir.

Küresel Savaşçı .

Sanal Savunma .

Bir yorum bırak

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar işaretlendi*