Suriye’nin vurduğu İsrail F-16I’sı

Tarihler 10 Şubat 2018’i gösterirken Ortadoğu’da ilginç olaylar arka arkaya yaşandı. Önce Amerikan RQ-170-Sentinel İHA’sından kopyalanan İran UAV/İHA’sı Suriye’den havalandı. Uçak kanat formuna sahip İHA, İsrail hava sahasına girdi. İranlılar bu İHA’nın radara yakalanmadığını iddia ediyordu. (Bkz; Hava Kuvvetlerimizin Ara Uçak İhtiyacı Var Mı? Varsa Nasıl Kapatılır?)

Ancak İsrail kuvvetleri İran İHA’sını tespit etti. AH-64 Apache tipi savaş helikopteri İHA’yı vurdu. Yarım saat sonra ise onu kumanda eden İranlıların içinde bulunduğu iddia edilen kamyonet, İsrail uçakları tarafından Suriye’nin derinliklerindeki İran güçlerinin Palmyra kentinin dışındaki Tiyas/T-4 Hava Üssü’nde tespit edildi. Bu kamyonet, İsrail uçakların operasyonu ile imha edildi.

Saldırıya katılan bir İsrail F-16I uçağı, Suriye hava savunma sistemine ait bir SA-5 SAM füzesi ile vuruldu ve Suriye sınırına 80 km uzaklıkta İsrail’in kuzeyinde düştü. Pilotlar atladı ve biri hafif diğeri ağır yaralı kurtuldu ve tüm bunlar 2 saat içinde yaşandı. (Bkz; Muharip İnsansız Uçak Sistemi | Baykar Bayraktar MİUS)

Durun daha bitmedi, İsrail uçağının düşürülmesinin büyük bir zafer gibi sunan ve klasik diktatör yöntemleri ile başarısızlığı başarı gibi gösterip haklı gaza getiren Esed’in propaganda subayları ve Hizbullah Şam’da halkı sokağa dökmüş kutlamalar yapıyordu ki, İsrail uçağın intikamını almak için tekrar geniş çaplı bir hava saldırısı ile Şam çevresindeki birçok hava savunma bataryasını yok etti ve olay noktalandı.

“Bu kadar şey bir günde mi oldu?” dediğinizi duyar gibiyim. Şimdi bu olayı ve bize anlattıklarını eldeki kısıtlı verilerle inceleyelim.

f-35 ve f-16i

Akıllara o kadar çok soru geliyor ki;

-İran uçağı deneyecek başka yer bulamadı mı?

-İsrail uçağın kumanda edildiği kamyoneti nasıl buldu?

-Suriye SA-5’i tarafından vurulan İsrail F-16I uçağı neden 80 km içeride düştü? Vurulduğunda İsrail üzerinde miydi? Yoksa yaralı şekilde 80 km uçtu mu?

-Pilotlar dost toprakta atladı ise neden ağır yaralı?

-Şam’da kutlama yaptıran Esed İsrail uçaklarının misilleme yapacağını nasıl düşünemedi?

-Ve esas soru İran askerlerinin ve İHA’sının Suriye’de işi ne?

Bunlar benim aklıma gelenler. İsrail ise sürprizler ve pahalı hatalar savaşın gereğidir ama SA-5 gibi eski bir füze F-16I gibi gelişmiş EH/EW(elektronik harp) podları  da taşıyabilen bir uçağı nasıl vurdu sorusunu araştırıyor.

Birçoğuna net cevap veremeyeceğim bu soruları cevap vermek için değil, kafanıza takılsın, ufkunuz açılsın diye yazdım. Şimdi olayı incelemeye başlayıp, bildiğim kadarı ile cevaplamaya çalışacağım. Aslında cevaplamaktan da ziyade olayı ve soru işaretlerinin anlatacağım. (Bkz; AKBABA ANTİ-RADYASYON FÜZESİ)

rq-170 sentinel ve iran tersine mühendisliği

Olayın başlangıcı olan İHA/UAV İsrail hava sahası ihlali İran’ın liderlerin Suriye iç savaşında başarısının sonucunda kendilerine olan güvenin bir sonucu aslında. Malum İran’ın açıkladığı üzere bugüne kadar Suriye iç savaşı için 2,5 milyar USD harcamışlar.  Hatırlayacağınız üzere geçen senelerde Afganistan’dan kalkan bir Amerikan RQ-170-Sentinel tipi stealth özelliği olan casus İHA olarak adlandırılan bir İHA İran’a tek parça olarak inmiş veya düşmüş idi.

İran’ın, hemen hemen hiçbir yeri hasar görmemiş İHA’yı dünya basınına göstererek hava attığı görüntüleri de hepiniz hatırladınız sanırım. İniş takımları örtüler altında gizlenmiş uçağın sanki altındaki hasar gizlenmek ister gibi idi ama hasarsız da olabilir tabi ki. Neyse uzun lafın kısası İran İHA’nın kumandasını elektronik olarak ele geçirip yumuşak iniş yaptırdığını iddia etmişti. Sonrasında klonlanan İHA’ların resimlerini aylar sonra görmeye başladık ki bu çok stratejik İHA’lardan birisi idi, ABD için.

İşte bunlardan biri bir rivayete göre 04:45’de diğerine göre 04:30’da Lübnan sınırından girdi ve radarlar tespit etti.

Sonrasında İsrail’e ait bir AH-64 Apache savaş helikopteri tarafından BeitShean şehri yakınlarında düşürülüyor.

  1. SONUÇ/CEVAP:Demek ki, İran tersine mühendislikle kopyaladığı RQ-170’i operasyonel hale getirmiş.
  2. SONUÇ/CEVAP:Demek ki,RQ-170 ne kadar “Stealht” olsa da İsrail radar sistemi tarafından görüldü veya İsrail radarları görecek kabiliyette.
  3. SONUÇ/CEVAP:Demek ki, bir İHA’yı vurmak için illa bir uçak veya hava savunma füzesi gerekmez. Savaş helikopteri de kolaylıkla vurabilir. Teoride mümkün olsa da pratikte de ispatlanmış oldu.
  4. Sonrasında RQ-170 olduğu iddia edilen İHA’nı kalkışından 1 saat, vurulmasından yarım saat sonra İsrail, RQ-170 İHA’sının kumanda edildiği karavana/kamyonete Suriye topraklarındaki Palmyra kentinin dışındaki Tiyas/T-4 Hava üssünde saldırdı ve aracı imha etti. Bu görüntüde internete verilmişti.
  5. SONUÇ/CEVAP: İsrailliler kumanda aracını nasıl buldu? Ya insanlı istihbarat veya ELINT/SIGINT/ISR ile. O zaman diyebiliriz ki elektronik kabiliyetleri o derece gelişmiş veya insanlı ise çok iyi istihbarat sağlamış MOSSAD. Diğer yandan Tiyas üssünü İranlılar neden ve ne amaçla kullanıyor. Suriye’de İran’a tahsisli resmi üs mü var?

Bu sırada sadece SA-5’den 20 tane fırlatıldığı söylenen karşı hava savunma faaliyeti yapıldı. SA-17 BUK füzelerinin de ateşlendiği söyleniyor. İsrail Savunma Kuvvetleri IDF sözcüsü ise “Suriye üzerinden uçarken bir F-16 savaş uçağı vuruldu ancak İsrail’e geri dönmeyi başardı” demiş. (Bkz; TÜRKİYE’NİN EN KRİTİK 25 SAVUNMA SANAYİ PROJESİ)

1982 yılında Lübnan’daki Bekaa Vadisi’ndeki SAM bataryalarını vurmak için yapılan saldırıda düşürülen İsrail uçağından sonra ilk kez bir İsrail savaş uçağı Suriye SAM füzesi ile düşürülmüş oldu. Bununla birlikte, Hizbullah’ın kutlamaları ve F-16’nın düşürülmesi nedeniyle Şam sokaklarında halkın kutlama yapması rejimin başarılı bir şekilde dezenformasyon kampanyası yaptığına işaret ediyor. Etkinliklerden İsrail haber yorumcuları bile sarsılmış ve “İsrail’in hava üstünlüğünün yitirdi “yorumlarına sebep olmuş.

SONUÇ/CEVAP5: Belki de sonraki İsrail saldırısı bu yorumları izole etmek için yapıldı. Diğer yandan demek ki, Sa-5 ne kadar eski bir füze bile olsa ve F-16I uçağı ne kadar EH kabiliyetine sahip de olsa ya İsrailli pilotların daha çok saldırı ile ilgilenmelerinden dolayı savunma tedbirlerine dikkat etmemesi veya uçağı yüksek irtifada uçması sebebi ile çok savunmasız kalması gibi nedenlerle isabet aldı.

İsrail’de uzmanlar her iki ihtimali de dile getiriyorlar. Ancak enteresan olan S-200 versiyonu olan SA-5’in ilkel tiplerinin bile meşhur zaferlere imza atması ve buna bir tane daha eklenmesi. Arap-İsrail veya İsrail-Suriye savaşlarındakiler hariç SA-5’in ilkel versiyonları SA-2 gibi daha önce soğuk savaşta Rusya üzerinde uçan U-2 casus uçağını ve Bosna Savaşı’nda yine USAF’ın ilk stealth uçağı F-117 nam-ı diyer Hayalet uçağını düşürmüştü. (Bkz; YERLİ UÇAK GEMİSİ NASIL OLACAK? | MİLLİ UÇAK GEMİSİ)

Çıkan sonuç hava savunma sistemleri ne kadar eski olursa olsun risklidir ve Şam’ın hava gücü çok zayıf olduğu için Şam’ı bir günde alırız diyenlerin (çeşitli medya ve sosyal medya hesaplarını kast ediyorum) bunu hesaba katması lazım. Karşımızda Ortadoğu’da İsrail’den sonra ve bizden de çok daha ileri düzeyde bir hava savunma altyapısı olan ülke var. Tamam, hava kuvvetleri dökülüyor ama hava savunma füze sistemleri en modern Rus sistemlerinden oluşuyor.

SONUÇ/CEVAP 6: İsrail saldırısı karşısında Rus askerlerinin kontrolündeki Esed rejiminin S-300 ve Rusların S-400 sistemlerinin müdahalede bulunmaması artık gerçekten de Ruslarla, İsrail arasında bir gizli anlaşma olduğunun göstergesi. Şu ana kadar ateşlendi ama vuramadı nev-inden bir haber ve olay dahi yok.

Bir İsrail gazetesinde ki yoruma göre İsrail’in o gün gönderdiği en önemli mesaj; “Suriye rejimini kurtarma projesi”nin çöküşünden Moskova ve Tahran’a yöneltilen mesajdı. İsrail eylemleriyle, İsrail’in kırmızı çizgilerini ihlal eden ve ulusal güvenliği tehdit eden provokatif İran adımlarının Esad rejimini tehlikeye soktuğunu belirtti. Görünen o ki, bu mesaj İran, Rusya ve Suriye’deki karar mercileri tarafından oldukça hızlı bir şekilde anlaşıldı ve olayın diplomatik ve medya kanalları yoluyla yankılarını azaltma çabalarına yol açtı. Ancak İsrailliler böyle dese de sonrasında yani bugün Suriyeli bir yetkili hava sahasını ihlal eden ülke hangi ülke olursa olsun düşüreceklerini söyledi.

Rusya ise Suriye’de çok para harcıyor ve politik bir çözüm bulunması zor. Bu yüzden İsrail’i kışkırtmak ve konumunu daha da karmaşıklaştırmaktan başka bir işe yaramaz. Ayrıca Suriye topraklarında İsrail’le olan herhangi bir çatışma kolaylıkla Lübnan’a yayılabilir ve İsrail’le olan yıkıcı bir savaş, yaklaşmakta olan Lübnan’daki parlamento seçimlerini hazırlarken kritik anda Hizbullah’ın popülaritesini zedeleyebilir. (Bkz; İHA’LARIN GELECEĞİ VE TÜRKİYE)

Rastladığım diğer bir ilginç yorumda şu idi” İsrail, Suriye’nin geleceğinde Esad rejiminin yer olmadığına inanan devletlerle siyasi ve diplomatik olarak birlikte çalışmaya çalışmalıdır: ABD, Türkiye ve Suudi Arabistan”.

Son saldırıda ise Şam yakınlarında bir füze savunma sistemi ve Palmyra yakınlarındaki bir mobil komuta merkezi vardı. Suriye SA-5, SA-17, SA-6 ve SA-3 gibi toplam olarak en az dört farklı Rus yapımı hava savunma sistemini İsrail uçaklarını düşürmek için kullandı. Suriye tarafından karşı saldırılarda kullanılan çeşitli füzeler Kuzey İsrail’de birden fazla uyarı sireninin çalınmasına ve füzelerin yüksek irtifadayken seyredilmesine yol açtı. IDF, “Suriye’de İran’ın askeri tesisinin bir parçası olan dört İran hedefini bombaladı” dedi.

Ayrıca İsrail yetkilileri Esed’in hava savunma bataryalarının yarısının yok edildiğini iddia ediyor. İsrail’in Suriye’deki hava saldırılarında, İran destekli Hizbullah milislerine silah sevkiyatı yapılmasını engellemeyi amaçladığı İsrailli yetkililerin diğer bir iddiası. Ayrıca İsrail’in, saldırıyı gerçekleştirmeden önce Rusya’yı saldırı konusunda uyardığı ancak bunun son anda yapılmış olabileceğini söyleniyor. (Bkz; YERLİ TORPİDO PROJELERİ)

Kaynak: Kokpit Aero / Hakan Kılıç

Bir yorum bırak

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar işaretlendi*